Η αυτοεκτίμηση έχει να κάνει με την εσωτερική εικόνα που έχουμε αλλά και ο τρόπος που μιλάμε για τον εαυτό μας. Οι σκέψεις μας για το πόσο και τι αξίζουμε, τις πεποιθήσεις για το ποιοι είμαστε καθώς και υποθέσεις για το πώς μπορεί να μας βλέπουν οι άλλοι.

Η αυτοεκτίμηση διαμορφώνεται κυρίως στην παιδική ηλικία, όμως συντηρείται και αναπαράγεται σε όλη την υπόλοιπη ζωή μας. Ο τρόπος που αξιολογούμε τον εαυτό μας και τις πράξεις μας, έχει άμεση σχέση και συνέχεια με τον τρόπο που οι γονείς μας ή οι άνθρωποι που μας φρόντιζαν, κατά την παιδική μας ηλικία, μας αξιολογούσαν και μας συμπεριφερόταν.

Δεν είναι λίγες οι φορές που ο τρόπος που βλέπουμε τον εαυτό μας σήμερα είναι απλά η αντανάκλαση αυτών που έβλεπαν οι άλλοι σε μας στο παρελθόν. Όπως και η γνώμη που έχουμε για τον εαυτό μας είναι η γνώμη που είχαν τα πρόσωπα της οικογένειας μας για εμάς.

Ο άνθρωπος που έχει αυτοεκτίμηση αξιολογεί τον εαυτό του, επικροτεί τις επιτυχίες του, όμως ταυτόχρονα αναγνωρίζει τις αδυναμίες του και τα λάθη του, προσπαθεί να βελτιώνεται.

Αλλάζει τους στόχους του που δεν προχωρούν και θέτει νέους. Υπολογίζει και σέβεται τη γνώμη των άλλων όμως δεν την ασπάζεται απαραίτητα. Παίρνει αποφάσεις, έχει θετική στάση απέναντι στην ζωή. Όλα αυτά συντελούν και δομούν στην αυτοπεποίθηση του.

Αντίθετα τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση έχουν έντονη ενοχοποίηση και αυτοκριτική. Λαμβάνουν πρωτίστως υπόψη τους την κρίση και τη γνώμη των άλλων, την οποία θεωρούν περισσότερο έγκυρη και αξιόπιστη. Αποφεύγουν την ανάληψη ευθυνών και πρωτοβουλιών, δεν παίρνουν κανένα ρίσκο. Δεν διεκδικούν πράγματα που δικαιούται.