Το μελάνωμα αποτελεί έναν από τους καρκίνους του δέρματος. Δημιουργείται από άτυπα μελανοκύτταρα, τα οποία είναι τα κύτταρα που παράγουν τη χρωστική στο δέρμα, στα μαλλιά και στα μάτια μας. Αυτά τα κύτταρα ευθύνονται επίσης για το σχηματισμό των σπίλων.

Μπορεί να εμφανισθεί οπουδήποτε στο δέρμα.

• Στους άνδρες, οι συνηθέστερες εντοπίσεις είναι ο κορμός, το τριχωτό της κεφαλής, ο αυχένας και οι βραχίονες.

• Στις γυναίκες είναι ο μηρός, το τριχωτό της κεφαλής και ο αυχένας.

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί η συχνότητα της νόσου έχει αυξητική τάση με την πάροδο του χρόνου και υπολογίζεται ότι τα κρούσματα του δερματικού μελανώματος διπλασιάζονται κάθε 10 χρόνια. Ένα μικρό ποσοστό μελανωμάτων, αναπτύσσεται ευθύς εξ’ αρχής εκτός δέρματος, όπως στον οφθαλμό ή στα εσωτερικά όργανα του σώματος.

Παράγοντες κινδύνου

Ηλικία: Η συχνότητα της νόσου αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας.

Φύλο: Ο κίνδυνος ανάπτυξης της νόσου για το ανδρικό φύλο είναι μεγαλύτερος του γυναικείου φύλου.

Κληρονομικότητα: Υπάρχει αυτός ο παράγοντας για την εμφάνιση της νόσου. Δηλαδή άτομα που έχουν στενή συγγένεια με πάσχοντες από μελανώματα, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν μελάνωμα.

Δερματικά εγκαύματα: Όσο πιο συχνά ένα άτομο υπόκειται σε δερματικά εγκαύματα κατά τη διάρκεια της ζωής του, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης της νόσου.

Ήλιος: Η εκτεταμένη έκθεση του δέρματος στις ακτίνες του ήλιου ενοχοποιείται για την εμφάνιση της νόσου.

Η διατροφή και το κάπνισμα δεν φαίνεται να έχουν σχέση με την εμφάνιση μελανώματος.

Η επίπτωση του μελανώματος παρουσιάζει αυξητική τάση της τάξεως του 3-7% ετησίως σε πληθυσμούς ανοιχτόχρωμου δέρματος. Η χειρουργική αφαίρεση του δερματικού μελανώματος, όταν είναι στα αρχικά στάδια , εξασφαλίζει πλήρη ίαση από τη νόσο. Η θεραπεία όμως του δερματικού μελανώματος γίνεται πολύ δύσκολη ή αδύνατη, όταν η βλάβη παραμελείται και τα κακοήθη κύτταρα εισχωρούν στα πιο βαθιά στρώματα του δέρματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα χρειαστούν, εκτός από την ευρεία χειρουργική αφαίρεση της δερματικής βλάβης, ακτινοβολία της περιοχής ή και ίσως συστηματική χημειοθεραπεία.

Πώς θα εντοπίσετε  το μελάνωμα;

Κατά τα αρχικά στάδια του μελανώματος, υπάρχουν 5 σημάδια που μπορούν να βοηθήσουν την έγκαιρη διάγνωσή του.

• Ασυμμετρία σχήματος – το ένα ήμισυ της «ύποπτης» ελιάς διαφέρει από το άλλο.
• Ανώμαλο και ασύμμετρο περίγραμμα χωρίς λεία επιφάνεια.
• Μπορεί να εμφανίζει διαφορετικά χρώματα (μαύρη ή σκούρα απόχρωση συνήθως και κάποιες αποχρώσεις του κόκκινου ή του μπλε ή του λευκού).
• Η διάμετρος του μελανώματος συνήθως ξεπερνά τα 6 χιλιοστά, αλλά ενδέχεται να είναι και μικρότερο.
• Με την πάροδο του χρόνου η ελιά μεταλλάσσεται και αλλάζει σχήμα, μέγεθος ή χρώμα. Η ελιά έχει αλλάξει πρόσφατα σε όψη ή παρουσίασε αιμορραγία, κνησμό ή έλκωση που δεν επουλώθηκε μέσα σε 2 εβδομάδες. Επίσης, το γύρω δέρμα μπορεί να παρουσιάζεται διογκωμένο και ευαίσθητο.

Έχοντας τα σημάδια αυτά του μελανώματος καθίσταται ευκολότερη η έγκαιρη αναγνώρισή του. Εάν παρατηρήσετε οτιδήποτε από τα παραπάνω θα πρέπει αμέσως να συμβουλευτείτε τον Δερματολόγο σας. Θα πρέπει να σημειωθεί επιπλέον, ότι μερικές φορές, η ύπαρξη των παραπάνω σημείων δεν αποτελεί απόδειξη ύπαρξης μελανώματος.

Επειδή για τη  εμφάνιση μελανώματος έχει ενοχοποιηθεί η ηλιακή ακτινοβολία καλό θα ήταν να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές.

• Αποφεύγετε την ηλιακή ακτινοβολία, ιδίως για τα άτομα που έχουν ξανθόλευκο δέρμα.
• Το καλοκαίρι, αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο από 11:00 έως 16:00.
• Μην εκθέτεται απευθείας στον ήλιο βρέφη και παιδιά έως 3 ετών. Φορέστε τους πάντα καπέλο, μπλουζάκι και γυαλιά ηλίου.
• Επιλέξτε αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας, ανάλογα με την εποχή του χρόνου και τον τύπο του δέρματος.
• Χρησιμοποιήστε το αντηλιακό με σωστό τρόπο: εφαρμόστε 20 λεπτά πριν από την έκθεση στον ήλιο και ανανεώστε συχνά την εφαρμογή του.