Η τερηδόνα οφείλεται στην οδοντική μικροβιακή πλάκα δηλαδή στο μείγμα μικροβίων και υπολειμμάτων τροφών που δημιουργείται όταν δεν βουρτσίζουμε ικανοποιητικά τα δόντια μας. Τα μικρόβια όταν συναντούν μέσα στο στόμα υδατάνθρακες (ζάχαρη και άμυλο, δηλαδή όχι μόνο γλυκές αλλά και αλμυρές τροφές) πολλαπλασιάζονται. Το προϊόν του μεταβολισμού τους είναι τα οξέα. Τα οξέα μένουν πάνω στα δόντια και διαλύουν το ασβέστιο της επιφάνειας τους και έτσι προκαλούν την εμφάνιση της τερηδόνας.

Τα παιδικά δοντάκια είναι πιο μικρά και η αδαμαντίνη (σμάλτο) πιο λεπτή. Τα οξέα πολύ πιο γρήγορα διαλύουν το δόντι και για αυτό όταν οι γονείς ανακαλύπτουν τις τρυπούλες στα δόντια είναι αργά, γιατί συνήθως το παιδί πονάει.

Τι είναι η τερηδόνα βρεφικής και νηπιακής ηλικίας  ή Τερηδόνα θηλασμού;

Η τερηδόνα βρεφικής και νηπιακής ηλικίας (παλαιότερα ως τερηδόνα θηλασμού) εμφανίζεται σε παιδιά μικρής ηλικίας κυρίως 2 έως 5 ετών, τα οποία έχουν τερηδονισμένα κάποιο από τα νεογιλά τους δόντια. Είναι μία βαριά μορφή τερηδόνας για την οποία στα πολύ μικρά παιδάκια (από μηνών έως 2 ετών) έχει ενοχοποιηθεί ο παρατεταμένος θηλασμός κατά τη διάρκεια της νύχτας και μετά την ηλικία του ενός έτους, το τάισμα με το μπιμπερό ενώ το μωρό κοιμάται (ιδίως με προσθήκη ζάχαρης ή μελιού στο γάλα ή το τσάι), υπερβολική κατανάλωση χυμών με το μπιμπερό, καθώς και η χρήση πιπίλας βουτηγμένη σε ζάχαρη ή μέλι. Το τάισμα του μωρού σας με το μπιμπερό θα πρέπει λοιπόν να γίνεται όταν είναι όρθιο και ξύπνιο και να κοιμάται πάντα με καθαρά δόντια.

Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης της τερηδόνας βρεφικής και νηπιακής ηλικίας είναι η πρόληψή της.

• Θηλάστε το μωρό σας τουλάχιστον μέχρι τον 4ο ή 6ο μήνα.
• Χρησιμοποιείτε το μπιμπερό μόνο για γάλα ή νερό και μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας και μόνο για την ανάγκη της θρέψης του. Ποτέ όταν το παιδί κοιμάται.
• Καθαρίζετε πάντα τα δόντια του μωρού σας πριν κοιμηθεί. Μέχρι να μπορέσει το μωρό να πιει από ποτήρι ταΐστε τους χυμούς ή αλλά υγρά με το κουταλάκι.
• Μη δίνετε ποτέ στο μωρό σας πιπίλα βουτηγμένη σε ζάχαρη ή μέλι.

• Μόλις εμφανιστούν τα πρώτα δόντια στο στόμα του παιδιού βουρτσίστε τα δοντάκια με μία βρεγμένη γάζα μετά από κάθε γεύμα.
• Όταν εμφανιστούν οι τραπεζίτες προμηθευτείτε μια μικρή και μαλακή οδοντόβουρτσα χωρίς οδοντόπαστα.
• Κατά τη διάρκεια του ταΐσματος κρατήστε στα χέρια σας το μωρό σας και το μπιμπερό. Έτσι το παιδί μαθαίνει ότι οι γονείς είναι αυτοί που ελέγχουν το μπουκάλι. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συγχέεται η ώρα που το παιδί τρώει με την ώρα που κοιμάται, μια και πρόκειται για δύο ξεχωριστές δραστηριότητες.
• Επισκεφθείτε τον παιδοδοντίατρο πριν συμπληρώσει το παιδί σας τους 12 μήνες και, βέβαια, ποτέ αργότερα από την ηλικία των 3 ετών.

Πολλές φορές οι γονείς ρωτάνε, τα παιδικά δόντια θα αλλαχθούν γιατί χρειάζεται να αλλαχθούν.

Η άποψη ότι τα παιδικά δοντάκια θα πέσουν και για αυτό δεν χρειάζονται θεραπεία είναι εντελώς λανθασμένη. Είναι γνωστό ότι τα γερά και υγιή παιδικά δόντια συμβάλλουν στο να μιλάει σωστά, να μασάει, να αλέθει τις τροφές και με τον τρόπο αυτό να μεγαλώνει και να αναπτύσσεται σωστά. Είναι σημαντικό επίσης και το όμορφο χαμόγελο που χαρίζουν τα όμορφα δόντια.

Η εξέλιξη της νόσου τερηδόνας είναι γρηγορότερη στα παιδικά δόντια γιατί αυτά είναι πιο μικρά σε μέγεθος και το νεύρο είναι πιο κοντά στην εξωτερική επιφάνεια τους. Έτσι το παιδί κινδυνεύει να πονέσει ή να πρηστεί. Επίσης, αφήνοντας την τερηδόνα στα  δόντια,  στο στόμα, τα μικρόβια θα μολύνουν και τα υπόλοιπα δόντια και κυρίως τα μόνιμα που όταν πρωτοεμφανίζονται στο στόμα είναι ακόμη ανώριμα και προσβάλλονται πολύ εύκολα από μικρόβια!
Η τερηδόνα είναι ασθένεια, είναι μικρόβια! Ο κίνδυνος προσβολής από την τερηδόνα για τα υπόλοιπα δόντια είναι μεγάλος καθώς τα μικρόβια μεταδίδονται με το σάλιο από δόντι σε δόντι.