Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις διαφορές ανάμεσα στον πυρετό και την θερμοπληξία.

Ο πυρετός αποτελεί φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού, η οποία ευρίσκεται υπό συνεχή έλεγχο θερμορυθμιστικού μηχανισμού, που βρίσκεται στον εγκέφαλο (υποθάλαμος). Ο μηχανισμός αυτός δεν επιτρέπει συνήθως την άνοδο της θερμοκρασίας άνω των 41 οC.

Σε αντίθεση, κατά τη θερμοπληξία, ο μηχανισμός αποβολής θερμότητας δε λειτουργεί και ο θερμορυθμιστικός μηχανισμός είναι αδρανής. Αποτέλεσμα αυτής της διαταραχής είναι η ανεξέλεγκτη αύξηση της θερμοκρασίας.

Όταν η θερμοκρασία παραμένει επί αρκετή ώρα άνω των 41 οC, αρχίζει η αποδόμηση και καταστροφή των πρωτεϊνών, με αποτέλεσμα το θάνατο των κυττάρων, αρχικά των πλέον ευαίσθητων. Σε κάποια πρόδρομη φάση πριν από τη θερμοπληξία, παρατηρείται η εξάντληση από παρατεταμένη θερμότητα που χαρακτηρίζεται από διαταραχές της πνευματικής λειτουργίας και μυϊκή αδυναμία. Η θερμοπληξία αποτελεί ιδιαίτερα επείγουσα κατάσταση που έχει θνησιμότητα περίπου 12% επί ενηλίκων.

Παιδιά μικρότερα των 2 ετών είναι περισσότερο ευπαθή λόγω υπολειτουργίας των θερμορυθμιστικών μηχανισμών, παρά ταύτα πολύ λίγα εμφανίζουν θερμοπληξία διότι έχουν τη συνεχή φροντίδα ενυδάτωσης από ενηλίκους, καθώς και την προστασία από ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες.

Μεγαλύτερα παιδιά και έφηβοι είναι σε κίνδυνο διότι εμφανίζουν δραστηριότητα υπό συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και υψηλής υγρασίας.

Νέοι αθλητές ασκούνται συχνά υπό ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες, δε λαμβάνουν υπ’ όψιν τους τα σημεία κόπωσης και εξάντλησης που εμφανίζει ο οργανισμός τους, δε διακόπτουν για να ξεκουραστούν σε δροσερό περιβάλλον, καθώς και να λάβουν δροσερά υγρά.